Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ για τη ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (Α') Λυκείου/ "Η δασκάλα", Σοφία Μαυροειδή- Παπαδάκη (1905- 1977) ΛΥΣΕΙΣ

Πόσες φορές αποτραβιέται,
μονάχη, πέρα απ' τα παιδιά,
και πικραμένη συλλογιέται
όσα της σφίγγουν την καρδιά.
Ώ! τα χρυσά που φύγαν νιάτα,
μ' όνειρα πόσα ήταν γεμάτα!

Προβισμός, υποτροφία,
κάποια της τύχης αλλαγή,
δυο τρία χρόνια υπηρεσία,
κι ένας λεβέντης μιαν αυγή,
που θα την κλειούσε αρχόντισσά του,
στο σπίτι του και στην καρδιά του.

Μά 'ταν φτωχό το σπιτικό της,
και καρτερούσαν να θραφούν
γονιοί κι αδέρφια απ' το μισθό της
και χρέη πολλά να πληρωθούν.
Κι αυτός, μικρός, δεν εξαρκούσε,
κι όλο πιο μπρος τον εξοφλούσε.

Έχει σβηστεί στο πρόσωπό της
κάθε της νιότης ομορφιά.
Κι όσα διδάσκει στο σκολειό της,
δεν τα πιστεύει εκείνη πια.
Κι όλο και γίνεται η δασκάλα
πιο νευρική και πιο ασπρομάλλα.

Αλλες μαθήτριες παντρευτήκαν,
άλλες, παιδάκια, εγίναν νιές.
Από την μνήμη της σβηστήκαν
πόσες εδίδαξε γενιές.
Στη νιότη τους, που ανθεί και δένει,
μετράει τα χρόνια της θλιμένη.

Κι όμως στην έδρα της εκείνη,
για λευτεριά, για δικαιοσύνη,
διδάσκει πάντα και κηρύττει,
με ραγισμένη τη φωνή,
που όλο και βγαίνει πιο βραχνή,
από το χρόνιο φαρυγγίτη.


(Ώρες Αγάπης, 1934)




ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ



α.1. Tο ποίημα εντάσσεται, κατά τη γνώμη σας, στην παραδοσιακή ή στη μοντέρνα 
ποίηση; 
(5 μονάδες) 

α.2. Να βρείτε τέσσερα (4) χαρακτηριστικά στοιχεία της μορφής του που 
επαληθεύουν την προηγούμενη απάντησή σας. 
(20 μονάδες) 

β.1. Να βρείτε και να παρουσιάσετε δύο (2) οπτικές εικόνες που δείχνουν την αλλαγή 
στην όψη της δασκάλας 
(6 μονάδες) 

και μία (1) ακουστική που αναδεικνύει την επιμονή της να διδάσκει, παρά τις όποιες δυσκολίες. 

(4 μονάδες) 


β.2. Να βρείτε πέντε (5) σχήματα μεταφοράς στο ποίημα. 
(5 μονάδες) 

β.3. Να παραθέσετε στη σειρά δέκα (10) λέξεις του κειμένου που συνθέτουν την 
ιστορία της ζωής της Δασκάλας. 
(10 μονάδες) 







ΛΥΣΕΙΣ



α1. Το ποίημα εντάσσεται στην παραδοσιακή ποίηση. 




α2. Στο ποίημα εντοπίζουμε τον έμμετρο στίχο, το ποιητικό λεξιλόγιο, την κανονική στίξη και τη διατήρηση των κοινών νοημάτων των λέξεων, τέσσερα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης.


β1. Δύο οπτικές εικόνες που δείχνουν την αλλαγή στην όψη της δασκάλας είναι στην τέταρτη στροφή οιστίχοι "Έχει σβυστεί στο πρόσωπό της /κάθε της νιότης ομορφιά" και λίγο πιο κάτω "πιο ασπρομάλλα".

Μία ακουστική που αναδεικνύει την επιμονή της να διδάσκει, παρά τις όποιες δυσκολίες είναι στην τελευταία στροφή οι στίχοι "π’ όλο και βγαίνει πιο βραχνή /από το χρόνιο φαρυγγίτη."




β2. Σχήματα μεταφοράς: "όσα της σφίγγουν την καρδιά", "τα χρυσα νιάτα" ,  "από τη μνήμη της σβυστήκαν", "Στη νιότη τους, π’ ανθεί και δένει", "με ραγισμένη τη φωνή"




β3. μοναχή, πικραμένη, προβιβασμός, υποτροφία, νευρική, εξοφλούσε, ασπρομάλλα,  θλιμμένη, διδάσκει, κηρύττει.



copyright λύσεων: Πηνελόπη Ζαρδούκα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.