Αν κάποιος αμφιβάλλει για τη σημασία της γλώσσας στη ζωή του, αρκεί να
σκεφτεί για μια στιγμή πόσο απίστευτα περιορισμένος θα ήταν χωρίς τη γλώσσα. Οι
κοινωνικές αλληλεπιδράσεις με φίλους και γνωστούς εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο
βαθμό από τη γλώσσα. Εξάλλου, οι άνθρωποι σήμερα γνωρίζουν πολύ περισσότερα
πράγματα από τους ανθρώπους των προηγούμενων γενεών. Αυτό συμβαίνει γιατί η
γλώσσα βοήθησε το μεγαλύτερο μέρος της γνώσης να περάσει από τη μια γενιά στην
άλλη. Επομένως, το να γνωρίζει κανείς καλά τη γλώσσα είναι απολύτως απαραίτητο.
Τι είναι, όμως, η γλώσσα; Διατυπώθηκε ο ορισμός ότι η γλώσσα είναι «ένα
συμβατικό σύστημα επικοινωνιακών ήχων και μερικές φορές (αν και όχι απαραίτητα)
γραπτών συμβόλων». Σ’ αυτόν τον ορισμό η κρίσιμη λέξη είναι το επίθετο
«επικοινωνιακών», επειδή η πρωταρχική λειτουργία της γλώσσας είναι η επικοινωνία.
Βέβαια, με τη γλώσσα επιτελούνται και άλλες λειτουργίες. Για παράδειγμα, οι
άνθρωποι χρησιμοποιούμε τη γλώσσα για να σκεφτόμαστε, να καταγράφουμε
πληροφορίες, να συνειδητοποιούμε και να εκφράζουμε συναισθήματα, να εκφράζουμε
την ταύτισή μας με μια ομάδα κ.λπ.
Αναμφίβολα, η γλώσσα είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα* των ανθρώπων.
Υπάρχουν όμως άλλα είδη που κάνουν χρήση της γλώσσας; Ίσως κάποιος έδινε
καταφατική απάντηση σκεπτόμενος για παράδειγμα τους παπαγάλους που λένε μερικές
λέξεις. Ωστόσο, οι παπαγάλοι, ακόμα και αν προσπαθούν να επικοινωνήσουν, δεν
χρησιμοποιούν γλώσσα με την πλήρη σημασία της έννοιας, επειδή δε ακολουθούν
κανόνες ούτε δείχνουν την ευελιξία στη χρήση της γλώσσας που δείχνουν οι άνθρωποι.
Στην καθημερινή μας ζωή οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε εκτεταμένη χρήση τεσσάρων βασικών γλωσσικών δεξιοτήτων. Αυτές είναι οι ακόλουθες: ακούμε την ομιλία, διαβάζουμε, μιλάμε και γράφουμε. Είναι ίσως φυσικό να υποθέσουμε πως οι τέσσερις κεντρικές γλωσσικές δεξιότητες κάθε ανθρώπου μπορούν να είναι συνολικά ισχυρές ή αδύναμες. Αυτό το συμπέρασμα μπορεί συχνά, αλλά όχι πάντα, να είναι σωστό σε σχέση με την εκμάθηση της μητρικής γλώσσας. Όμως, ακόμη και στη μητρική τους γλώσσα, πολλοί άνθρωποι καλλιεργούν μία μόνο γλωσσική δεξιότητα, επειδή έχει ιδιαίτερη σχέση με τα ενδιαφέροντά τους ή τη σταδιοδρομία τους. Για παράδειγμα, οι συγγραφείς και οι επιμελητές κειμένων πρέπει να έχουν υψηλά αναπτυγμένες δεξιότητες γραφής, οι ηθοποιοί, πολιτικοί και δικηγόροι χρειάζονται αναπτυγμένες δεξιότητες στην ομιλία. Τέλος, οι διαφορές στις τέσσερις βασικές γλωσσικές δεξιότητες είναι συνήθως πιο εμφανείς, όταν εστιάζουμ εστην απόκτηση μιας δεύτερης γλώσσας.
* επίτευγμα: επιτυχία, κατόρθωμα
M.W. Eysenck. (2010). Βασικές Αρχές Γνωστικής Ψυχολογίας. (Μετάφραση Μ.
Κουλεντιανού), 309-310. Αθήνα: Gutenberg (διασκευή).
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Με ποια επιχειρήματα τεκμηριώνει ο συγγραφέας την άποψή του για τη σημασία
της γλώσσας στη ζωή του ανθρώπου; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2.α. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη παράγραφο και τη δεύτερη
παράγραφο του κειμένου;
(μονάδες 5)
Α2.β. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στη δεύτερη και την τρίτη παράγραφο
του κειμένου;
(μονάδες 5)
Β1. Να συντάξετε μία παράγραφο 60-80 λέξεων στην οποία να χρησιμοποιήσετε τις
λέξεις/φράσεις με την έντονη γραφή, με βάση τη σημασία τους στο κείμενο:
σημασία της γλώσσας, κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, λειτουργία της γλώσσας, ενδιαφέροντα, δεξιότητες.
(μονάδες 10)
Β2. α. Να επισημάνετε στο κείμενο δύο όρους του ειδικού λεξιλογίου.
(μονάδες 10)
Β2. β. Να αιτιολογήσετε τη χρήση τους.
(μονάδες 5)
ΛΥΣΕΙΣ
Α1. Στην πρώτη παράγραφο ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τις εξείς προκείμενες (προτάσεις- κρίσεις), α) "Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις με φίλους και γνωστούς εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη γλώσσα", β) "οι άνθρωποι σήμερα γνωρίζουν.... να περάσει από τη μια γενιά στην άλλη." Το συμπέρασμα που λογικά προκύπτει είναι "Επομένως, το να γνωρίζει κανείς καλά τη γλώσσα είναι απολύτως απαραίτητο." Τα επιχειρήματα λοιπόν ακολουθούν έναν έμμεσο και επαγωγικό συλλογισμό και τα ίδια μπορούν να χαρακτηριστούν ως επιχειρήματα διαμέσου παραδειγμάτων.
Α2.α. Η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη παράγραφο του κειμένου επιτυγχάνεται με την αντιθετική λέξη "όμως" της δεύτερης παραγράφου.
Α2.β Η συνοχή ανάμεσα στην δεύτερη και την τρίτη παράγραφο του κειμένου επιτυγχάνεται με τη βεβαιωτική λέξη "Αναμφίβολα" της τρίτης παραγράφου.
Β1.Ο σύγχρονος άνθρωπος καθημερινά διαπιστώνει τη σημασία της γλώσσας στη ζωή του, απο τις κοινωνικές του αλληλεπιδράσεις μέχρι τα προσωπικά του ενδιαφέροντα. Αυτό ως γεγονός είναι εύλογο καθώς η ζωή μας ςξαρτάται απο την ορθή λειτουργία της γλώσσας έτσι ώστε να επικοινωνήσουμε επαρκώς με τον περίγυρό μας για να γίνουμε κατανοητοί. Σαφέστατα λοιπόν, ο σύγχρονος άνθρωπος καλλιεργώντας και φροντίζοντας τη γλώσσα και τον λόγο του, αναπτύσσει τις ευρύτερες κοινωνικές του δεξιότητες.
Β2α Ο πρώτος όρος είναι "συμβατικό σύστημα επικοινωνιακών ήχων" και ο δεύτερος είναι "συμβατικό σύστημα γραπτών συμβόλων".
Β2. β Οι πιό πάνω όροι χρησιμοποιούνται απο τον συγγραφέα για να ορίσουν την έννοια της γλώσσας, έτσι χρησιμοποιήθηκαν οι ιδιότυποι όροι (ορολογία) του επιστημονικού κλάδου της γλωσσολογίας.
copyright λύσεων: Πηνελόπη Ζαρδούκα
βοηθητικές πηγές: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A110/246/1822,5873/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.