Μετοχή απόλυτη και συνημμένη/ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ/ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΛΥΚΕΙΟΥ

Η μετοχή συμφωνεί με το υποκείμενό της στο γένος, στον αριθμό και στην πτώση. Αυτό σημαίνει ότι σε όποιο γένος ή αριθμό ή πτώση βρίσκεται η μετοχή στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση θα βρίσκεται το υποκείμενό της.

·       Ὁ νόμος ἀπαγορεύων φαίνεται.

Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους αρσενικού, ενικού αριθμού, πτώσης ονομαστικής.

·       Ἐπιγενομένη ἡ νόσος ἐπίεσε τοὺς Ἀθηναίους.

Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους θηλυκού, ενικού αριθμού, πτώσης ονομαστικής.

·       Κρέοντος βασιλεύοντος οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας.

Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους ουδετέρου, ενικού αριθμού, πτώσης γενικής.

·       Οὐκ ἔστιν ἡμῖν μὴ νικῶσι σωτηρία.

Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους αρσενικού, πληθυντικού αριθμού, πτώσης δοτικής.

·       Ἔστι ταῦτα τὴν ῥᾳθυμίαν ὑμῶν αὐξάνοντα.

Η μετοχή και το υποκείμενό της είναι γένους ουδετέρου, πληθυντικού αριθμού, πτώσης αιτιατικής.

Όταν το υποκείμενο της μετοχής είναι λέξη που δεν έχει άλλη συντακτική θέση στην πρόταση και  λειτουργεί αποκλειστικά ωςυποκείμενο της μετοχής, τότε η μετοχή λέγεται απόλυτη. ·       Κρέοντος βασιλεύοντος οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. α) Κρέοντος βασιλεύοντος  οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. ανάλυση ρήματος πρσδ. υπκ. ρ. ρ. αντ. ρ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ. μτχ. Η λέξη Κρέοντος, που είναι το υποκείμενο της μετοχής βασιλεύοντος,  δεν έχει καμιά άλλη θέση στην πρόταση. ·       Φορτίου δὲ προσγενομένου καὶ αὐτὸς ἐγκατελήφθη α) Φορτίου δὲ προσγενομένου καὶ αὐτὸς  ἐγκατελήφθη ανάλυση ρήματος υπκ. ρ. ρ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ. μτχ. Η λέξη Φορτίου, που είναι το υποκείμενο της μετοχής προσγενομένου,  δεν έχει καμιά άλλη θέση στην πρόταση. ·       Ἥδεσθε ὡς περιεσομένους ἡμᾶς Ἑλλήνων. α) (ὑμεῖς) Ἥδεσθε ὡς περιεσομένους  ἡμᾶς Ἑλλήνων ανάλυση ρήματος υπκ. ρ. ανάλυση μετοχής μτχ. υπ. μτχ Η λέξη ἡμᾶς, που είναι το υποκείμενο της μετοχής περιεσομένους,  δεν έχει καμιά άλλη θέση στην πρόταση. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:  α)  Όπως φαίνεται από τα παραπάνω παραδείγματα η απόλυτη μετοχή εκφέρεται κυρίως σε γενική  (Κρέοντος βασιλεύοντος, φορτίου προσγενομένου ) ή σε αιτιατική (περιεσομένους ἡμᾶς).  Έτσι οι μετοχές ονομάζονται γενική απόλυτη ή αιτιατική απόλυτη. β)  Με γενική απόλυτη εκφέρεται κάθε επιρρηματική μετοχή προσωπικού ρήματος, εκτός της τελικής. ·       Κρέοντος βασιλεύοντος οὐ μικρὰ συμφορὰ κατέσχε Θήβας. > χρονική ·       Ἀποπλεῖ οἴκαδε καίπερ μέσου χειμῶνος ὄντος. > εναντιωματική ·       Κῦρος δ' οὖν ἀνέβη ἐπὶ τὰ ὄρη οὐδενὸς κωλύοντος. > τροπική ·       Χρημάτων δεομένης τῆς Σπάρτης πρὸς πόλεμον, ἐπορεύθη Ἀγησίλαος εἰς Αἴγυπτον. > αιτιολογική ·       Κολαζόντων ὑμῶν τοὺς ἀδικοῦντας ἔσονται οἱ νόμοι καλοὶ καὶ δίκαιοι. > υποθετική γ)  Με αιτιατική απόλυτη εκφέρεται σπανίως η μετοχή προσωπικού ρήματος.  Στην περίπτωση αυτή η μετοχή είναι αιτιολογικήκαι συνοδεύεται από τα μόρια ὡς ή ὥσπερ. Συνηθέστερη είναι η μετοχή απρόσωπων ρημάτων ή εκφράσεων.  Η μετοχή αυτή μπαίνει σε αιτιατική ουδετέρου γένους ενικού συνήθως αριθμού.  Οι πιο συνηθισμένες μετοχές σε αιτιατική απόλυτη είναι οι παρακάτω: ἄδηλον ὄν, ἀδύνατον ὄν, αἰσχρὸν ὄν, γεγραμμένον, δέον, δεῆσον, δίκαιον ὄν, δόξαν,  δόξαντα, δυνατὸν ὄν, εἰρημένον,ἐξὸν, μέλον, μεταμέλον, μετὸν, οἷόν τε ὄν, παρασχὸν,  παρὸν, πρέπον, προσῆκον, προσταχθὲν προστεταγμένον, ῥᾴδιονὄν, τυχὸν, ὑπάρχον, χρεὼν ·       Ἐξόν μοι ἴσον λαμβάνειν οὐκ ἐλάμβανον.

Μετοχή συνημμένη

Όταν το υποκείμενο της μετοχής είναι ταυτόχρονα και α) υποκείμενο ή β) αντικείμενο του ρήματος ή γ) δοτική προσωπική ή δ) υποκείμενο του απαρεμφάτου, τότε η μετοχή λέγεται συνημμένη. α) Ἐπιγενομένη ἡ νόσος  ἐπίεσε τοὺς Ἀθηναίους. ανάλυση ρήματος υπ. ρ. ανάλυση μετοχής μτχ. υπ. β) Οἱ βάρβαροι   ἐτόξευον αὐτούς ἀναβαίνοντας ανάλυση ρήματος υπ. ρ. αντ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ. γ) Ἀκούσασιν   τοῖς στρατηγοῖς ταῦτα ἔδοξε συναγαγεῖν τὸ στράτευμα. ανάλυση ρήματος δοτ. προσωπική ρ. ανάλυση μετοχής μτχ. υπ. δ) Ἔδει ὑμᾶς ταῦτα ἀκοῦσαι και ἀκούσαντας ἀπελθεῖν ανάλυση ρήματος ρ. υπ. υπ. ανάλυση απαρεμφάτων υπ. απρμφ. απρμφ. ανάλυση μετοχής υπ. μτχ.

Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τις μετοχές και να δηλώσετε αν είναι συνημμένες ή απόλυτες.

·         Οἱ δέ Λακεδαιμόνιοι  ἀκούσαντες οὐκ ἐποιοῦντο μέν φανεράν ὀργήν τοῖς Ἀθηναίοις.

·         Ἤδη δέ αὐτοῦ ὄντος βιαίου ἤχθοντο οἵ τε ἄλλοι Ἕλληνες.

·          Κρέοντος τοῦ Μενοικέως βασιλεύοντος οὐ μικρά συμφορά κατέσχε Θήβας.

·         Ὁ δέ Κλεόμβροτος ταῦτα ἀκούσας παρεσκευάσατο πρός μάχην.