ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ/ Λυσίου: «Υπέρ Μαντιθέου» (Παράγραφοι 19 – 21)/ Ισοκράτη, Αρχίδαμος, 11‐13

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:

Λυσίου: «Υπέρ Μαντιθέου» (Παράγραφοι 19 – 21)

[19] ὥστε οὐκ ἄξιον ἀπ’ ὄψεως, ὦ βουλή, οὔτε φιλεῖν οὔτε μισεῖν οὐδένα, ἀλλ’ ἐκ τῶν ἔργων σκοπεῖν· πολλοὶ μὲν γὰρ μικρὸν διαλεγόμενοι καὶ κοσμίως ἀμπεχόμενοι μεγάλων κακῶν αἴτιοι γεγόνασιν, ἕτεροι δὲ τῶν τοιούτων ἀμελοῦντες πολλὰ κἀγαθὰ ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι. 

[20] Ἤδη δέ τινων ᾐσθόμην, ὦ βουλή, καὶ διὰ ταῦτα ἀχθομένων μοι, ὅτι νεώτερος ὢν ἐπεχείρησα λέγειν ἐν τῷ δήμῳ. ἐγὼ δὲ τὸ μὲν πρῶτον ἠναγκάσθην ὑπὲρ τῶν ἐμαυτοῦ πραγμάτων δημηγορῆσαι, ἔπειτα μέντοι καὶ ἐμαυτῷ δοκῶ φιλοτιμότερον διατεθῆναι τοῦ δέοντος, ἅμα μὲν τῶν προγόνων ἐνθυμούμενος, ὅτι οὐδὲν πέπαυνται τὰ τῆς πόλεως πράττοντες, 

[21] ἅμα δὲ ὑμᾶς ὁρῶν (τὰ γὰρ ἀληθῆ χρὴ λέγειν) τοὺς τοιούτους μόνους <τινὸς> ἀξίους νομίζοντας εἶναι, ὥστε ὁρῶν ὑμᾶς ταύτην τὴν γνώμην ἔχοντας τίς οὐκ ἂν ἐπαρθείη πράττειν καὶ λέγειν ὑπὲρ τῆς πόλεως; ἔτι δὲ τί ἂν τοῖς τοιούτοις ἄχθοισθε; οὐ γὰρ ἕτεροι περὶ αὐτῶν κριταί εἰσιν, ἀλλ’ ὑμεῖς.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το χωρίο: «Ἐγώ δέ τό μέν πρῶτον … πόλεως;»

(Μονάδες 10)

2. Σε ποιο κριτήριο πρέπει να βασίζεται η αξιολόγηση ενός ανθρώπου σύμφωνα με το Μαντίθεο, ο οποίος, όπως ισχυρίζεται, είχε πέσει θύμα της εμφάνισής του;

    
(Μονάδες 10)

3. Να αξιολογήσετε τον επίλογο αυτού του δικανικού λόγου και να καταδείξετε αν παρουσιάζει τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός συνήθους ρητορικού λόγου.

(Μονάδες 10)

4. Ποιο ήταν το κυριότερο δικαστήριο της Αθήνας, πώς ορίζονταν τα μέλη του και ποια ήταν η σύνθεσή του;

(Μονάδες 10)

5. Να βρεθούν από το πρωτότυπο κείμενο τύποι που να είναι ετυμολογικά συγγενείς των
παρακάτω λέξεων: παράδοξος, θέμα, συγγενής, λαθρεπιβάτης, διάγνωση, σχεδόν, προκριματικός.

(Μονάδες 10)

Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:

Ισοκράτη, Αρχίδαμος, 11‐13

Καίτοι λίαν προθύμως οἱ σύμμαχοι συμβεβουλεύκασιν ὑμῖν ὡς χρὴ Μεσσήνην ἀφέντας ποιήσασθαι τὴν εἰρήνην. Οἷς (τούτοις) ὑμεῖς δικαίως ἂν ὀργίζοισθε πολὺ μᾶλλον ἢ τοῖς ἐξ ἀρχῆς ἀποστᾶσιν ἡμῶν. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ ἀφέμενοι τῆς ἡμετέρας φιλίας τὰς αὐτῶν πόλεις ἀπώλεσαν, εἰς στάσεις καὶ σφαγὰς καὶ πολιτείας πονηρὰς ἐμβαλόντες, οὗτοι δ΄ ἡμᾶς ἥκουσι κακῶς ποιήσοντες∙ τὴν γὰρ δόξαν, ἣν ἡμῖν οἱ πρόγονοι μετὰ πολλῶν κινδύνων ἐν ἑπτακοσίοις ἔτεσι κτησάμενοι κατέλιπον, ταύτην ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πείθουσιν ἡμᾶς ἀποβαλεῖν, ἧς οὔτ΄ ἀπρεπεστέραν τῇ Λακεδαίμονι συμφορὰν οὔτε δεινοτέραν οὐδέποτ΄ ἂν εὑρεῖν ἠδυνήθησαν. Εἰς τοῦτο δ΄ ἥκουσι πλεονεξίας καὶ τοσαύτην ἡμῶν κατεγνώκασιν

ἀνανδρίαν ὥστε, πολλάκις ἡμᾶς ἀξιώσαντες ὑπὲρ τῆς αὐτῶν πολεμεῖν, ὑπὲρ Μεσσήνης οὐκ οἴονται δεῖν κινδυνεύειν.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἀφίσταμαί τινος: απομακρύνομαι,

ἀφίεμαί τινος: απομακρύνομαι, αποχωρίζομαι,

ἐμβάλλω: βάζω, ενθέτω, δημιουργώ, «οδηγώ»,

κακῶς ποιῶ: βλάπτω,

καταλείπω τινί τι: κληροδοτώ,

καταγιγνώσκω τινός τι: καταλογίζω σε κάποιον κάτι

ἥκω: έχω έρθει

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφραστεί το παραπάνω κείμενο.

(Μονάδες 20)

2α. Να γράψετε την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό: ὑμῖν, τοῖς ἀποστᾶσιν, τὰς πόλεις, ἀξιώσαντες

   β. δικαίως, πονηρὰς: Να γραφεί ο ίδιος τύπος στους άλλους βαθμούς

   γ. κατέλιπον, ὀργίζοισθε: Να γραφεί το β΄ενικό πρόσωπο του ίδιου χρόνου σ’ όλες τις εγκλίσεις.

   δ. ἐμβαλόντες: να κλιθεί η προστακτική του ίδιου χρόνου και στην ίδια φωνή.

(Μονάδες 20)

3 α. ὡς χρὴ … ποιήσασθαι τὴν εἰρήνην: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση (εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος). Για το είδος της πρότασης να λάβετε υπόψη τη στίξη.

   β. τοῖς ἀποστᾶσιν, τῆς φιλίας, ἑπτακοσίοις, τὰς αὐτῶν, τῇ Λακεδαίμονι,

κινδυνεύειν: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις λέξεις

(Μονάδες 10)