ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ (Από τον πλάγιο στον ευθύ) Αρχαία Ελληνικά Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ (θεωρητική κατεύθυνση)

Κατά τη μετατροπή του πλαγίου λόγου σε ευθύ γίνονται οι εξής μεταβολές:

1)Η οριστική διατηρείται και στον ευθύ λόγο.

   π.χ. Πλάγιος λόγος: Κῦρος βοᾶ τῶ Κλεάρχῳ ἂγειν τό στράτευμα κατά  μέσον τῶ τῶν πολεμίων, ὅτι ἐκεῖ βασιλεύς ἐστι.

           Ευθύς λόγος: Ἄγε το στράτευμα κατά μέσον τῶ τῶν  πολεμίων, ὅτι  ἐκεῖ βασιλεύς ἐστι.

2)Η ευκτική του πλαγίου λόγου μετατρέπεται σε οριστική ή υποτακτική.

   π.χ. Πλάγιος λόγος: Ἤρετο ὃστις ἀφίκοιτο.

           Ευθύς λόγος: Τίς ἀφίκετο;

   π.χ.  Πλάγιος λόγος: Εὐθύδημος διεσώπησε σκοπῶν, ὅτι ἀποκρίναιτο.        

            Ευθύς λόγος: Τί ἀποκρίνωμαι;

3)Η δυνητική οριστική και η δυνητική ευκτική διατηρούνται.

   π.χ. Πλάγιος λόγος: Ἀπεκρίνατο ὅτι οὔτ’ ἄν αὐτός ὀνομαστός ἐγένετο.

            Ευθύς λόγος: Οὔτ’ ἄν ἐγώ αὐτός ὀνομαστός ἐγενόμην.

  π.χ.  Πλάγιος λόγος: Εἶπεν ὅτι ἔλθοι ἄν εἰς λόγους.

           Ευθύς λόγος: Ἔλθοιμι ἄν εἰς λόγους.

4)Η απορηματική υποτακτική διατηρείται.

   π.χ. Πλάγιος λόγος: Ὁρῶ σε, ὦ Ἡράκλεις, ἀποροῦντα, ποίαν ὁδόν ἐπί τόν βίον τράπῃ.

           Ευθύς λόγος: Ποίαν ὁδόν ἐπί τόν βίον τράπωμαι;

5)Το ειδικό απαρέμφατο μετατρέπεται σε οριστική.

   π.χ.  Πλάγιος λόγος: Φασίν ποτ’  εἰπεῖν Σόλωνα.

            Ευθύς λόγος: Εἶπεν ὁ Σόλων.

6)Το τελικό απαρέμφατο μετατρέπεται σε προστακτική.

   π.χ.  Πλάγιος λόγος: Παρεκελεύοντο Κύρῳ μή μάχεσθαι, ἀλλ’ ὄπισθεν ἑαυτῶν τάττεσθαι.

            Ευθύς λόγος: Μή μάχου, ἀλλ’ ὄπισθεν ἡμῶν τάττου.

7)Η κατηγορηματική μετοχή μετατρέπεται σε οριστική.

    π.χ.  Πλάγιος λόγος: Ἤσθοντο τήν πόλιν καταληφθεῖσαν.

             Ευθύς λόγος: Ἡ πόλις κατελήφθη.

8)Το ρήμα της εξάρτησης παραλείπεται.

9)Το πρόσωπο αλλάζει.

   π.χ.  Πλάγιος λόγος: Εἶπεν ὅτι, ἐπειδάν ἡ στρατεία λήξῃ, εὐθύς  ἀποπέμψει αὐτόν.

            Ευθύς λόγος: Ἐπειδάν ἡ στρατεία λήξῃ, εὐθύς ἀποπέμψω σε.